Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2017

Κακοποιητικός γονιός = κακοποιητικό παιδί;


Δημοσιευμένο στο https://singleparent.gr

Ο κύκλος της κακοποίησης δυστυχώς επαναλαμβάνεται…το κακοποιημένο παιδί όταν γίνεται γονιός έχει περισσότερες πιθανότητες να κακοποιήσει τα δικά του παιδιά σε σχέση με ένα γονιό που δεν υπήρξε θύμα κακοποίησης. 

Μπορεί με την πρώτη ματιά να μας φαίνεται παράλογο, πως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος που κακοποιήθηκε, να ξεχάσει τι υπέστη και πόσο πληγώθηκε ως παιδί και όταν γίνεται γονιός να επαναλαμβάνει συμπεριφορές, σαν να έχει λησμονήσει το βίωμά του. Κι όμως συμβαίνει. 

Οι παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο πως αντιδρά ένα παιδί απέναντι στην ενδοοικογενειακή βία είναι η ηλικία, το φύλο, η σειρά γέννησης, αν υπάρχουν αδέρφια, από την προσωπικότητα του, από τη φάση ανάπτυξης στην οποία βρίσκεται, από το ιστορικό της οικογένειάς του, από την ύπαρξη άλλων προσώπων εκτός οικογένειας, συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον που μπορούν να λειτουργήσουν προστατευτικά για το παιδί. 

Τα παιδιά που εκτίθενται σε μεμονωμένα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας εμφανίζουν συμπτώματα όμοια με του μετατραυματικού στρες. Τα παιδιά που έχουν βιώσει επαναλαμβανόμενα ή μακροχρόνια περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας έχουν πιο περίπλοκη κλινική εικόνα. Δηλαδή: σταδιακά υπάρχουν αλλαγές στην προσωπικότητα που αποδυναμώνουν την εικόνα του εαυτού και την αυτοεκτίμηση καθώς και την ικανότητα τους να σχετίζονται με άλλα πρόσωπα. Δεν εμπιστεύονται τους άλλους από τη στιγμή που τα βασικά πρόσωπα που οφείλουν να εμπνέουν ασφάλεια, οι γονείς τους, έχουν αποτύχει στο ρόλο τους κι έχουν προδώσει την εμπιστοσύνη τους. Στη συνέχεια όταν τα ίδια γίνουν γονείς, δεν θα εμπιστεύονται τον εαυτό τους. 

Μια σημαντική συνέπεια της ενδοοικογενειακής βίας είναι η ανάπτυξη ενός ψυχικού μηχανισμού άμυνας που ονομάζεται «ταύτιση με τον επιτιθέμενο», δηλαδή ταύτιση του παιδιού με το βίαιο και επιθετικό γονιό. Αρχικός σκοπός του μηχανισμού είναι η ανακούφιση από τα συναισθήματα φόβου, θλίψης, πόνου, στεναχώριας, άγχους που το κατακλύζουν. Στη συνέχεια υιοθετεί σαν αντιστάθμιση εριστικές, απαξιωτικές, υποτιμητικές συμπεριφορές απέναντι σε κάθε είδους «αδύναμες» συμπεριφορές των άλλων. Υπάρχει αδυναμία ενσυναίσθησης, δεν αφήνει τον εαυτό να μπει στη θέση του άλλου. Οπότε σαν ενήλικας και γονιός κακοποιεί με τη σειρά του το αδύναμο παιδί, έχοντας χάσει την όποια δυνατότητα για ενσυναίσθηση, αδιαφορεί για τα συναισθήματα των άλλων και δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα δικά του συναισθήματα…κι ο κύκλος της κακοποίησης δυστυχώς συνεχίζεται… 

Το πρότυπο γονιού που ζήσαμε ως παιδιά, επαναλαμβάνουμε χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Αυτό το πρότυπο είναι οικείο και αυτό τείνουμε να μιμηθούμε με ένα μηχανικό και ενστικτώδη τρόπο. Δεν είναι κανόνας ότι κάθε γονιός που κακοποιήθηκε θα κακοποιήσει όμως στατιστικά έχει περισσότερες πιθανότητες να επαναλάβει κακοποιητικές συμπεριφορές. 

Μαρία Σκαρλάτου 
Ψυχολόγος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου